COVID-19 wirus kontra zobowiązania umowne

  • Piotr Szymański
  • 14/03/2020

Aktualna sytuacja zmusza wielu naszych klientów do przygotowania się do walki z koronawirusem, nie tylko pod względem medycznym. Codziennie odpowiadamy na pytania dotyczące wpływu epidemii na zawarte umowy. Z całą pewnością można stwierdzić, że wirus, a w zasadzie pandemia, może być uznany za sytuację nadzwyczajną, która z prawnego punktu widzenia może kształtować sposób wykonania umowy, a w niektórych przypadkach może prowadzić do jej rozwiązania.

Szukając odpowiedzi na pytanie co zrobić kiedy nie mamy możliwości prawidłowej realizacji obowiązków umownych, w pierwszej kolejności wskazujemy na próbę wykorzystania rozwiązań polubownych. Taka możliwość istnieje także na gruncie ustawy Prawo zamówień publicznych. Zgodnie z art. 144 ustawy Prawo zamówień publicznych, umowa może zostać zmieniona gdy możliwość modyfikacji została przewidziana w treści ogłoszenia o zamówieniu lub SIWZ. Wiele umów zawiera klauzule dotyczące siły wyższej i w tym przypadku to te postanowienia będą wpływać na zakres zmian umowy. Dodatkowo warto wskazać, że zamawiający na podstawie art. 145 ustawy Prawo zamówień publicznych może odstąpić od umowy w razie istotnej zmiany okoliczności powodującej, że wykonanie umowy nie leży w interesie publicznym – zamawiający ma na powyższe jednak tylko 30 dni od chwili wystąpienia przesłanki.

Jeżeli jednak kompromis jest niemożliwy, to zapewne w niedalekiej przyszłości często wykorzystywanym przepisem będzie art. 3571  ustawy Kodeks Cywilny.  Przepis ten stanowi, że jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, sąd może przy rozważeniu interesu stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy. Naszym zdaniem wielką popularnością będą „cieszyły” się także w niedalekiej przyszłości art. 471 ustawy Kodeks Cywilny czy też 475 ustawy Kodeks Cywilny. W kolejnych wpisach przybliżymy znaczenie ww. artykułów.